Kháng sinh là những chất có tác dụng diệt khuẩn ngay ở cả nồng độ thấp. Việc phát minh ra kháng sinh và đưa kháng sinh vào sử dụng từ những năm 40 của thế kỷ trước đã mở ra một kỷ nguyên mới của nền y học thế giới- kỷ nguyên sử dụng kháng sinh. Tuy nhiên việc sử dụng kháng sinh bừa bãi đã gây ra rất nhiều hậu quả đáng ngại, đặc biệt là hiện tượng kháng kháng sinh ngày càng phổ biến. Vì vậy việc tuân thủ nguyên tắc sử dụng kháng sinh là một việc hết sức cần thiết và cấp bách.
 |
| Sử dụng kháng sinh cần tuân thủ chặt chẽ nguyên tắc sử dụng kháng sinh |
Nguyên tắc sử dụng kháng sinh 1- Chỉ sử dụng kháng sinh khi có nhiễm khuẩn
Chỉ sử dụng kháng sinh khi có nhiễm khuẩn. Điều này nghe có vẻ hiển nhiên nhưng trong thực tế, việc sử dụng kháng sinh khi không có dấu hiệu nhiễm khuẩn là rất phổ biến. Ví dụ như những trường hợp ho khan, cảm cúm, xổ mũi, nước mũi trong. Đa phần những trường hợp như thế này nguyên nhân là virus chứ không phải vi khuẩn, vì vậy không cần sử dụng kháng sinh. Để biết có nhiễm khuẩn hay không thì tốt nhất là đưa người bệnh đến gặp bác sĩ.
Nguyên tắc sử dụng kháng sinh 2- Chọn đúng loại kháng sinh
Mỗi loại vi khuẩn lại nhạy cảm với một loại kháng sinh riêng. Để biết nhiễm khuẩn đáp ứng với loại kháng sinh nào thì cần làm kháng sinh đồ hoặc dựa vào kinh nghiệm điều trị, kiến thức của bác sỹ.
Lựa chọn kháng sinh còn căn cứ vào đặc tính dược động học của kháng sinh. Kháng sinh khi đưa vào cơ thể phải có khả năng phân bố nồng độ cao tại vị trí nhiễm khuẩn thì mới có ý nghĩa điều trị.
Nguyên tắc sử dụng kháng sinh 3- Dùng đúng liều, đúng cách
Uống kháng sinh phải đủ liều thì mới đạt được nồng độ diệt khuẩn khi đưa vào cơ thể. Liều kháng sinh phụ thuộc chủ yếu vào độ tuổi, cân nặng của người bệnh.
Cách sử dụng kháng sinh cũng cần lưu ý, ví dụ như uống trước ăn hay sau ăn. Sinh khả dụng của một số loại kháng sinh chịu ảnh hưởng rất rõ rệt bởi tình trạng no hay đói của dạ dày khi uống. Ví dụ Azithromycin giảm hấp thu khoảng 50% nếu như uống khi no.
Nguyên tắc sử dụng kháng sinh 4- Dùng kháng sinh đủ thời gian
Một đợt điều trị kháng sinh thông thường kéo dài từ 5- 10 ngày. Cần phải tuân thủ đúng nguyên tắc này để đảm bảo đã diệt khuẩn triệt để, tránh hiện tượng vi khuẩn quen thuốc, gây kháng thuốc kháng sinh. Nguyên tắc này hay bị phạm phải. Nhiều người uống kháng sinh thấy đỡ sau 2-3 ngày điều trị liền dừng thuốc. Điều này truyệt đối nên tránh, cần phải duy trì thời gian uống kháng sinh tối thiểu 5 ngày (trừ một số trường hợp đặc biệt như Azithromycin).
Nguyên tắc sử dụng kháng sinh 5- Phối hợp kháng sinh khi thật cần thiết
Nhiều người sử dụng hoặc chỉ định cho bệnh nhân dùng nhiều loại kháng sinh một lúc theo kiểu "bao vây". Điều này gây ảnh hưởng về sức khỏe, kinh tế và làm gia tăng nguy cơ kháng thuốc rõ rệt. Vì vậy chỉ nên phối hợp kháng sinh khi thật cần thiết.
Trên đây là 5 nguyên tắc sử dụng kháng sinh cơ bản nhất. Người bệnh cần tuân thủ thật chặt chẽ chỉ định, hướng dẫn của bác sỹ để đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế kháng thuốc kháng sinh.
(Nguồn: Nhà thuốc Dũng Hằng)
